Od dnia 01.01.2024 r. wprowadzone zostaną zmiany w zakresie uprawnień do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna w związku z wprowadzeniem do polskiego systemu prawnego świadczenia wspierającego.

Świadczenie wspierające będzie przysługiwać bezpośrednio osobie niepełnosprawnej, po spełnieniu określonych w ustawie przesłanek. Uprawnionymi do świadczenia wspierającego będą osoby z niepełnosprawnościami w wieku od ukończenia 18 roku życia, które uzyskają decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia – na poziomie od 70 pkt do 100 pkt. Poziom potrzeby wsparcia będzie ustalany w formie decyzji przez wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, natomiast przyznawanie i wypłacanie, na podstawie w/w decyzji o poziomie potrzeby wsparcia. Świadczenie wspierające będzie wypłacane, na wniosek osoby z niepełnosprawnościami lub jej przedstawiciela, przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jest to podmiot odpowiedzialny za prowadzenie postępowania w tym zakresie. Organy pomocy społecznej nie będą prowadzić postępowania w przedmiocie przyznania świadczenia wspierającego. Jednocześnie przyznanie świadczenia wspierającego danej osobie będzie stanowić przesłankę negatywną do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna, które dotychczas przysługiwały osobom, która sprawują opiekę nad osobami niepełnosprawnymi.

Wprowadzając nowe świadczenie ustawodawca wprowadził kilka zasad istotnych dla osób, które w chwili wejścia w życie nowych przepisów pobierają świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna. W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że osoby, które do dnia 31.12.2023 r. nabyły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego i zasiłku dla opiekuna nadal będą mogły pobierać te świadczenia na dotychczasowych zasadach. Zgodnie z przepisem art. 63 ust. 2 ustawy o świadczeniu wspierającym, osoby, którym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, albo od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., przyznane zostało co najmniej do dnia 31 grudnia 2023 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego, o których mowa w ustawie zmienianej w art. 43 w brzmieniu dotychczasowym, zachowują, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., prawo odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego nie dłużej jednak niż do końca okresu, na który prawo zostało przyznane. Jak stanowi dalej art. 63 ust. 3 ustawy o świadczeniu wspierającym, osoby te zachowują prawo odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., również w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności. Warunkiem zachowania prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach określonych w zdaniu pierwszym jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa odpowiednio do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności. Natomiast zgodnie z przepisem art. 63 ust. 4 ustawy o świadczeniu wspierającym, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego na zasadach określonych w ust. 1-3 przysługuje również po upływie okresu zasiłkowego w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 43, na który prawo zostało przyznane, jeżeli wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego na nowy okres zasiłkowy zostanie złożony w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym zakończył się dotychczasowy okres zasiłkowy.

Jeżeli jednak osoba wymagająca opieki uzyska prawo do świadczenia wspierającego, osoba sprawująca opiekę straci prawo do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego, albo zasiłku dla opiekuna. W przypadku, gdy osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego, osoby te są zobowiązane poinformować tut. Ośrodek Pomocy Społecznej o tym fakcie, ponieważ wypłata świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, lub zasiłku dla opiekuna podlega wstrzymaniu. Jeżeli wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego zostanie rozpatrzony negatywnie i dojdzie do odmowy przyznania osobie wymagającej opieki świadczenia wspierającego lub pozostawienia wniosku o to świadczenie bez rozpatrzenia, odpowiednio świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna zostaną wypłacone za cały okres wstrzymania, tj. od miesiąca, w którym wstrzymano ich wypłatę do końca okresu na jaki je przyznano. W przypadku, gdy osoba wymagająca opieki lub osoba uprawniona do jej reprezentowania złożyła wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego i nie poinformuje o tym fakcie Ośrodka Pomocy Społecznej, a w konsekwencji zostanie za ten sam okres wypłacone świadczenie wspierające oraz świadczenie pielęgnacyjne albo specjalny zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna, świadczenia te zostaną uznane za nienależnie pobrane za okres, za który osoba wymagająca opieki otrzymała świadczenie wspierające i będą podlegać zwrotowi wraz z odsetkami przez opiekuna osoby niepełnosprawnej.

Świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach obowiązujących od 1 stycznia 2024 r. będzie przysługiwać wskazanym w ustawie osobom sprawującym opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Po ukończeniu 18. roku życia osoba niepełnosprawna będzie mogła ubiegać się o przyznanie dla niej świadczenia wspierającego. W przypadku opiekuna otrzymującego świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach, sprawującego opiekę nad więcej niż jedną osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, wysokość świadczenia pielęgnacyjnego podwyższa się o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawowana jest opieka.

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne, która sprawuje opiekę nad dzieckiem w wieku do ukończenia 18. roku życia i która będzie chciała po 31 grudnia 2023 r. otrzymać świadczenie pielęgnacyjne na nowych zasadach (czyli z możliwością podejmowania zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej bez ograniczeń) musi po tej dacie zrezygnować z pobierania świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie starych przepisów i złożyć wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie nowych przepisów.

Wszelkie dodatkowe informacje na temat świadczenia wspierającego można uzyskać na stronach internetowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz w jednostkach tej instytucji.

https://pliki.iwkowa.pl/mod/gops/index.php?id=10447